Ποιο είναι το παράδοξο της παχυσαρκίας;
Ως παχυσαρκία ορίζουμε την υπερβολική και πάνω από το κανονικό συσσώρευση λίπους (υποδόριου και σπλαχνικού) στον οργανισμό.
Θεωρείται πλέον χρόνιο και πολυ-παραγοντικό νόσημα, με πολλές δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, ώστε να αποτελεί σημαντικό (και επιβαρυντικό) παράγοντα θνησιμότητας.
Παχύσαρκος μπορεί να θεωρηθεί κάποιος του οποίου ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ξεπερνάει τα 30 kg/m2. O Δείκτης Μάζας Σώματος είναι ο δείκτης ο οποίος δηλώνει τον βαθμό παχυσαρκίας ενός ατόμου και μπορεί να αξιολογήσει την κατάσταση του σωματικού λίπους.
Ο δείκτης υπολογίζεται ως εξής: ΔΜΣ=Βάρος/Ύψος2.
Είναι δεδομένο ότι όσο πιο παχύσαρκος είναι κάποιος, τόσες πιθανότητες έχει να νοσήσει στο μέλλον ακόμα και να οδηγηθεί στο θάνατο!
Το λεγόμενο «Παράδοξο της Παχυσαρκίας» έρχεται να ανατρέψει (εν μέρει) αυτήν τη διαπίστωση. Μία επιστημονική μελέτη από ερευνητές των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ, πραγματοποίησε μετανάλυση 100 προηγούμενων δημοσιευμένων μελετών. Οι μελέτες αυτές περιλάμβαναν συνολικά σχεδόν 3 εκατομμύρια ενήλικους ανθρώπους από πολλές χώρες.
Τι διαπιστώθηκε σχετικά με την παχυσαρκία;
Στη μελέτη αυτή οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα τα οποία είχαν λίγα παραπάνω κιλά από το φυσιολογικό ή ήταν ελαφρώς παχύσαρκοι, τότε ο κίνδυνος θανάτου είναι ελαφρώς μειωμένος κατά 5-6% σε σύγκριση με τα άτομα που είχαν φυσιολογικό βάρος. Αυτό φυσικά δεν μπορεί να ισχύει σε άτομα τα οποία έχουν σοβαρού βαθμού παχυσαρκία (δηλαδή με ΔΜΣ >35kg/m2). Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου είναι σημαντικά αυξημένος έως και 30% από οποιαδήποτε αιτία.
Σε μία άλλη πρόσφατη μελέτη, η οποία έγινε στον Καναδά και δημοσιεύτηκε στο Annals of Internal Medicine, συμμετείχαν 49.476 γυναίκες (μέση ηλικία 63,5 έτη) και 4.944 άντρες (μέση ηλικία 65 έτη). Επρόκειτο να υποβληθούν σε εξέταση οστικής πυκνότητας. Σε όλα τα άτομα μετρήθηκε ο ΔΜΣ και βρέθηκε ότι για τις γυναίκες ο μέσος ΔΜΣ ήταν 27kg/m2 (υπέρβαρες) και για τους άντρες 27,4kg/m2. Επίσης μετρήθηκε και το ποσοστό σωματικού λίπους του καθενός και βρέθηκε πως ο μέσος όρος στις γυναίκες ήταν 32,1% και στους άντρες 29,5%.
Το συμπέρασμα;
Ο κίνδυνος θνησιμότητας ήταν μεγαλύτερος στις γυναίκες με πιο χαμηλό ΔΜΣ και υψηλό ποσοστό λίπους, σε σύγκριση με τις γυναίκες με υψηλό ΔΜΣ και χαμηλό ποσοστό λίπους. (Το ίδιο συνέβη και για την ομάδα των αντρών).
Eπίσης, στο Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει, έχουν συνδέσει τον αυξημένο ΔΜΣ με μειωμένη θνησιμότητα σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε επέμβαση καρδιάς. Κυρίως στεφανιαίας νόσου για την αφαίρεση από τις αρτηρίες αθηρωματικής πλάκας.
Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από 345.192 συμμετέχοντες στο μητρώο της British Cardiovascular Intervention Society από το 2005 έως το 2013 για να αξιολογήσουν το ΔΜΣ. ‘Οπως επίσης τα δυσμενή αποτελέσματα σχετικά με τον κίνδυνο θνησιμότητας σε αυτούς τους ασθενείς. Τα δεδομένα έδειξαν ότι η πιθανότητα θνησιμότητας εντός 30 ημερών (από την επέμβαση) ήταν χαμηλότερη σε ασθενείς με ΔΜΣ από 25-30 kg/m2, αλλά και πάνω από 30kg/m2. Σε σύγκριση με τους ασθενείς που είχαν φυσιολογικό βάρος. Τα ίδια αποτελέσματα παρατηρήθηκαν και 5 χρόνια μετά την επέμβαση.
Ποια είναι η αιτία;
Οι ερευνητές θεωρούν ως πιθανή αιτία γι’ αυτό το Παράδοξο της Παχυσαρκίας διάφορους παράγοντες, όπως την προστατευτική μεταβολική δράση του λίπους στον οργανισμό. Παρ’ όλα αυτά δεν έχουν ανακαλύψει ακόμα τους συγκεκριμένους βιολογικούς μηχανισμούς με τους οποίους συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Αν και τα νέα είναι παρηγορητικά για τους παχύσαρκους, δεν θα πρέπει διόλου να ξεχνάμε ότι η παχυσαρκία είναι νόσος. Ο παχύσαρκος καθίσταται ασθενής και αντιμετωπίζεται ως τέτοιος, με επιβαρυμένη ταξινόμηση στις ομάδες κινδύνου.
Δημήτρης Χουτόπουλος
Διατολόγος – Διατροφολόγος,
.
